Jinekolojik Hastalıklar Nedir?

 

Jinekolojik hastalıklar, kadın üreme sistemini etkileyen ve yaşamın her döneminde ortaya çıkabilen geniş bir yelpazedeki sağlık sorunlarını içerir. Bu hastalıklar, genç kızlarda adet düzensizlikleri veya vulvovajinit ile başlayıp, üreme çağındaki kadınlarda endometriozis, miyomlar ve polikistik over sendromu gibi sorunlara, menopoz döneminde ise idrar kaçırma ve vajinal kuruluk gibi değişikliklere kadar uzanabilir.

Rahim hastalıkları

• Miyomlar: Rahim duvarında gelişen iyi huylu tümörlerdir. Ağrılı adet kanamaları, karın ağrısı, basınç hissi ve idrar yapma sıklığında artış gibi şikayetlere neden olabilirler. Miyomlar, boyutlarına ve yerleşimlerine göre ilaç tedavisi veya cerrahi ile tedavi edilebilirler.
• Endometriozis: Rahim iç dokusunun (endometrium) rahim dışında (yumurtalıklar, fallop tüpleri, bağırsaklar gibi) yerleşmesi ve büyümesi durumudur. Şiddetli adet sancıları, pelvik ağrı, ağrılı cinsel ilişki ve kısırlığa neden olabilir. Tedavi seçenekleri arasında ilaçlar, hormon tedavisi ve cerrahi yer alır.
• Adenomiyozis: Endometrium dokusunun rahim kas tabakasına (miyometrium) doğru büyümesidir. Ağrılı ve şiddetli adet kanamaları, karın ağrısı ve rahim büyümesi ile karakterizedir. Tedavi seçenekleri arasında ilaçlar, hormon tedavisi ve histerektomi (rahmin alınması) yer alır.
• Rahim sarkması: Pelvik taban kaslarının zayıflaması sonucu rahmin vajina içine doğru sarkmasıdır. Pelvik basınç hissi, idrar kaçırma, kabızlık ve cinsel ilişki sırasında ağrı gibi şikayetlere neden olabilir. Tedavi seçenekleri arasında pelvik taban egzersizleri, peser (vajinal destekleyici cihaz) ve cerrahi yer alır.

Yumurtalık hastalıkları

• Polikistik over sendromu (PKOS): Hormonal bir bozukluk olup, yumurtalıklarda çok sayıda küçük kist oluşumu, düzensiz adet kanamaları, tüylenme artışı, akne ve kısırlık gibi şikayetlere neden olabilir. Tedavi, yaşam tarzı değişiklikleri, ilaçlar ve bazı durumlarda cerrahi ile yapılır.
• Yumurtalık kistleri: Yumurtalıklarda oluşan sıvı dolu keseciklerdir. Çoğu kist zararsızdır ve kendiliğinden kaybolur. Ancak, bazı kistler büyüyebilir, ağrıya neden olabilir veya çatlayabilir. Büyük veya semptomatik kistler cerrahi olarak alınabilir.
• Yumurtalık kanseri: Yumurtalıklarda gelişen kanser türüdür. Erken evrelerde genellikle belirti vermez, bu nedenle düzenli jinekolojik kontroller önemlidir. Tedavi, cerrahi, kemoterapi ve radyoterapiyi içerebilir.

Vajina ve vulva hastalıkları

• Vajinit: Vajinanın iltihaplanmasıdır. Enfeksiyonlar, alerjiler, tahriş edici maddeler veya hormonal değişiklikler nedeniyle oluşabilir. Kaşıntı, yanma, akıntı ve ağrı gibi şikayetlere neden olabilir. Tedavi, altta yatan nedene yönelik olarak yapılır.
• Vulvodini: Vulvada (dış genital bölge) kronik ağrıdır. Nedeni tam olarak bilinmemektedir. Tedavi, ağrıyı hafifletmeye ve yaşam kalitesini artırmaya yöneliktir.
• Bartholin kisti ve apsesi: Vajina girişinde bulunan Bartholin bezlerinin tıkanması sonucu oluşan kist veya apsedir. Ağrı, şişlik ve kızarıklık ile karakterizedir. Tedavi, kistin veya apsenin boşaltılmasını içerebilir.

Diğer jinekolojik sorunlar

• Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (CYBE): Cinsel temas yoluyla bulaşan enfeksiyonlardır. Klamidya, gonore, herpes ve HPV gibi birçok CYBE vardır. Tedavi edilmezlerse ciddi sağlık sorunlarına yol açabilirler.
• İdrar kaçırma: İdrar kontrolünün kaybedilmesidir. Öksürme, hapşırma, gülme veya ağır kaldırma sırasında idrar kaçırma görülebilir. Tedavi seçenekleri arasında pelvik taban egzersizleri, ilaçlar ve cerrahi yer alır.
• Menopoz: Yumurtalıkların fonksiyonlarını kaybetmesi ve adet kanamalarının kesilmesidir. Sıcak basması, gece terlemesi, vajinal kuruluk ve ruh hali değişiklikleri gibi şikayetlere neden olabilir. Tedavi, hormonal ve hormonal olmayan yöntemleri içerebilir.

Jinekolojik hastalıkların erken teşhisi ve tedavisi, kadın sağlığı açısından büyük önem taşır. Düzenli jinekolojik muayeneler, smear testleri ve gerektiğinde diğer tetkikler yapılarak bu hastalıkların önlenmesi veya erken evrede tedavi edilmesi mümkündür.